Pan con tomate is een van de bekendste gerechten uit Spanje en van de Mediterrane keuken in het algemeen. Het gaat hierbij om een dikke boterham die belegd is met (onder meer) pulp van tomaten. Vaak wordt het verder op smaak gebracht met olijfolie, zout en knoflook. Dit van oorsprong uit Catalonië afkomstige gerecht is tegenwoordig in heel Spanje enorm geliefd. Ook in verschillende regio’s in Italië wordt het vaak genuttigd. Meestal neemt men dit als aperitief of als tussendoortje (tapa). Daarnaast is pan con tomate een ideaal gerecht om als ontbijt te eten.
De opkomst van pan con tomate
Het is niet tot in detail bekend waar, wanneer en door wie pan con tomate voor het eerst werd gemaakt. Wel weten we dat tomaten pas in de achttiende eeuw hun entree maakten in de Spaanse keuken1. Het nu zo bekende broodgerecht met tomaten verscheen vervolgens waarschijnlijk een stuk later. De eerste schriftelijke verwijzing ernaar komt uit 1884. Oorspronkelijk werd het vooral in Catalonië veel genuttigd, maar niet veel later zou het in heel Spanje geliefd worden als ontbijt, als voorgerecht en als tapa.
Waaruit bestaat de basis van dit gerecht?
Dat de basis van pan con tomate uit brood en tomaten bestaat is niet zo verrassend. Echter wordt het door de betere chefs zo verfijnd klaargemaakt dat dit op het eerste oog simpele gerecht toch heerlijk kan smaken. Het brood bestaat meestal uit een dik gesneden boterham, bijvoorbeeld boerenbrood. Deze boterham wordt eerst kort gegrild in een klein laagje olijfolie. Dit gebeurt zodanig dat het brood een tikkeltje krokant en stevig wordt, maar toch zacht blijft qua structuur.
Wat betreft het beleg, is de tomaat dus het belangrijkste ingrediënt. Wanneer je het opgediend krijgt heeft dit alles weg van tomatenspread. Je mag ervan uitgaan dat dit toch echt de pulp is van verse tomaten. De pulp is dan vrijgekomen door de tomaat te raspen met de boterham zelf2. Meestal zal de boterham verder verrijkt zijn met knoflook, grove korrels zout en olijfolie.
Maak er een volledige sandwich van
Zoals gezegd wordt pan con tomate door Spanjaarden vooral ingezet als tapashapje en als voorgerecht bij een grotere maaltijd. Ook als ontbijt doet een met tomatenpulp belegd stuk brood het uitstekend.
Met pan con tomate kun je echter natuurlijk nog veel meer kanten op. Veel mensen houden er bijvoorbeeld van om dit als basis te gebruiken voor een rijk belegde sandwich die je gerust als lunch kunt nuttigen. Ingrediënten die hier vaak voor worden gebruikt zijn bijvoorbeeld omelet, olijven, gezouten vis en kaas. Ook Spaanse ham is uiteraard bij uitstek geschikt om zo’n sandwich meer smaak en vulling mee te geven. Serranoham en Ibérico ham zijn hierbij twee van de beste keuzes.
Bronnen:
1https://es.wikipedia.org/wiki/Pan_con_tomate
2https://www.culy.nl/inspiratie/pan-con-tomate/